Ελεύθεροι πολιορκημένοι

Του Στεφάνου Τσιτσόπουλου/Athens Voice, 25 – 31 Μαΐου 2006

[…]

«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», μέρος Α΄

Σκληρό ροκ ήταν και η αποχαιρετιστήρια παράσταση του Κωνσταντίνου Ρήγου, αφού οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» ήταν η τελευταία δουλειά που υπέγραψε ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Χοροθεάτρου του ΚΘΒΕ. Το έργο του Διονύση Σολωμού, το πολιορκημένο Μεσολόγγι, οι Σουλιώτες και οι Σουλιώτισσες των παιδικών μας αναγνωστικών, 200 παρά κάτι χρόνια μετά έκαναν κατάληψη στη σκηνή του θεάτρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, με τους απόγονους τους εξίσου πολιορκημένους και μπλοκαρισμένους, τηλεμεταφερόμενους θαρρείς από την τότε εποχή στη σημερινή no man’s land. Στην παράσταση του Ρήγου ο Ιμπραήμ πασάς είναι μια χορεύτρια που φορά βρακί και σουτιέν αμερικάνικη σημαία. Στριφογυρίζει γύρω από την μπάρα ενός διαπλανητικού go go club, που όμως καταλήγει σε κάνη όπλου. Οι νεαροί μαθητές πετούν τα αναγνωστικά και εκστασιάζονται σε τέκνο κλαμπ, πολιορκημένοι όχι από τους δασκάλους που διδάσκουν λοβοτομημένη ιστορία, αλλά από d.j. – γυμνασιάρχη που κρατά το ίσο κατά την έπαρση της σημαίας. Όχι της γαλανόλευκης, αλλά μιας καινούργιας, ραμμένης στο πνεύμα της αστερόεσσας, με κάθε αστέρι να συμβολίζει και μια λέξη – πολιτεία, μια λέξη κατασταλτικό μηχανισμό: μίντια, δημοκρατία, σεξ, πόλεμος, shopping, τρομοκρατία. Τέσσερα χρόνια από την πρώτη στιγμή που ο Ρήγος ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη βρίσκοντας μια πόλη – αγκαλιά για να προοδεύσει και να δημιουργήσει μαζί της, οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» ήταν στην ουσία ένα πολιτικοκοινωνικό σχόλιο – αντίο. Απαλλαγμένος από καλλιτεχνικές συμβάσεις, που τον τελευταίο χρόνο λόγω της προεδρίας Τσακίρογλου όχι μόνο του επιβλήθηκαν αλλά στην ουσία προσπάθησαν να τον περιορίσουν δημιουργικά, ο Ρήγος, γνήσια βυρωνική καρδιά, αποχαιρετά τη Θεσσαλονίκη – Μεσολόγγι με μια ηρωική έξοδο.

«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», μέρος Β΄

Περιστοιχισμένη από σπουδαστές ηθοποιούς του ΚΘΒΕ, η ομάδα του Ρήγου στις τάξεις της διαθέτει τον κορυφαίο Έλληνα χορευτή Παναγιώτη Κοντονή, την πλαστική χορεύτρια – χορογράφο Αμάλια Μπένετ και το Θεσσαλονικιό συγκλονιστικά συνθέτη και μουσικό Δημοσθένη Γρίβα. Στην πρώτη γραμμή πυρός των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» είναι αδύνατον να ξεχωρίσεις κάποιον από τους Πόλυ Βόικου, Γιάννη Μάρτο, Κριστιάν Σετιέν, Νάνσυ Σωτηροπούλου, Πένυ Χριστοπούλου, Σίριλ Γκρίσετ, Κωνσταντίνο Καφαντάρη και Δήμητρα Χαραλάμοπους. Αλληλούια!

Οι θεατές της πρεμιέρας, με δεδομένο ότι η Θεσσαλονίκη παραμένει πάντα ένα χωριό και όλοι ξέρουν το παρασκήνιο αποχώρησης του Ρήγου και της ομάδας του από το Κρατικό, χειροκροτώντας ασταμάτητα για δέκα λεπτά και αναγκάζοντας όλο το θίασο να παραμείνει στη σκηνή για απανωτές υποκλίσεις, ήταν σαφείς ως προς το μήνυμά τους: αντίο φίλε. Προσωπικά, βρήκα τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» να βρίθουν συμβολισμών, χωρίς σε καμιά στιγμή αυτοί οι συμβολισμοί να διολισθαίνουν στο διδακτισμό ή το βαρύγδουπο. Βοήθησε, εννοείται, όλη η σκηνική σύλληψη του Διονύση Φωτόπουλου. Το κουτί-σχολείο-κλαμπ-τηλεοπτικό σαλόνι-καθιστικό, με το δέκτη να ξερνάει πίξελ χειραγώγησης και αποχαύνωσης, είναι το περιβάλλον μιας πόλης, ενός πλανήτη, μιας εποχής. Το σκηνικό και οι χορευτές της παράστασης συνθέτουν θαρρείς έναν πίνακα της «Επιστροφής των ζωντανών νεκρών» του Ρομέρο, των διαφημιστικών φωτογραφιών του Γιούργκεν Τέλερ για τον Marc Jacobs, της Ελευθερίας του Ντελακρουά. Μόνο που στην κατά Ρήγο εκδοχή της στο τέλος η Ελευθερία δεν μοιάζει με την αγέρωχη νικήτρια του Ντελακρουά, αλλά καταλήγει να περιφέρεται αιμορροούσα και καταξεσκισμένη στο μεταμοντέρνο σπλάτερ του lifestyle και των ιδεολογιών. «Ο Τσε Γκεβάρα είναι Έλληνας. Ο Μπρους Λι είναι Έλληνας. Ο Τζόνι Ντεπ είναι Έλληνας. Ο Μάο είναι Έλληνας». Ο πιτσιρικάς σπουδαστής Ηλίας Κουνέλας, με το μονόλογο του πριν πέσει υπέρ πίστεως και πατρίδας, κλέβει κι αυτός στο βαθμό που του αναλογεί ένα κομμάτι της παράστασης που ρίχνει τους τίτλους του τέλους. FIN. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος δεν μένει πια εδώ.

[…]

Tου Ανδρέα Ρικάκη/Καθημερινή, 1 Ιουλίου 2006

Αποχαιρετώντας το Χοροθέατρο του ΚΘΒΕ και την καλλιτεχνική διευθυντική του ιδιότητα, ο Κωνσταντίνος Ρήγος προσέφερε το, πιστέψαμε, έσχατο αριστούργημα στην καταδική του ομάδα. Το «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», (Σχεδίασμα Α, αφού ακολούθησε το Β) ήταν ένα «αλλιώτικο» χορό-έργο στη γνωστή μας πορεία του εξαίρετου χορογράφου, μια «άλλη» άποψη από πάσης πλευράς: κινησιολογικής, δομικής, συγκινησιακής, «ηθικής» ακόμη και έντονα κοινωνικής. Ελεύθεροι, όλοι εμείς πολιορκημένοι από όλα όσα μας κατακλύζουν, μας καταδυναστεύουν, μας… πολιορκούν: «Τρομοκρατία, ρατσισμός, ποδόσφαιρο, δημοκρατία, σεξ, παγκοσμιοποίηση, ναρκωτικά, T.V., shopping, φτώχεια, ελευθερία»… θα μπορούσα να προσθέσω στο έντυπο πρόγραμμα και στα επί σκηνής τεκταινόμενα άλλα τόσα. Μέσα στο απέριττο μινιμαλιστικό σκηνικό και με καθημερινά κοστούμια του πάντα μοναδικού Δ. Φωτόπουλου οι 11 έξοχοι χορευτές και οι 16 μαθητές της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ χόρεψαν, μίλησαν, τραγούδησαν, έπαιξαν και μας άφησαν με το στόμα ανοιχτό.

Αυτό το ώριμο και συναρπαστικό έργο που έντυσε μουσικά και αποκαλυπτικά ο Δ. Γρίβας, φώτισε με προσοχή στη λεπτομέρεια ο Θ. Καραπίντσιος και στηρίχθηκε στη δραματουργική επεξεργασία της Ξ. Αηδονοπούλου δεν μπορούσε να φτάσει σε πιο κατάλληλη όσο και μελαγχολική στιγμή. Στη σκηνή, μέσα σε μια γιγάντια T.V., η σύγχρονη νεολαία παρακολουθεί στην T.V. τα ημιτελικά της Γιουροβίζιον του τραγουδιού – όπως παντού στην πόλη, όλοι! Άψογος συγχρονισμός. Ο αθάνατος τσολιάς ντύνεται και ορμά με τη σπάθα να υπερασπισθεί… τι; Οι Νεοέλληνες τρώνε ζαχαρωτά αγαλματάκια… ευζώνων! Εύρημα υπέροχο.

Χοροθεατρική καταγγελία, πολιτικοποιημένη, όμως όχι κομματικοποιημένη. Φυσικά. Ανατρεπτική σε φόρμα, σύλληψη και έκφραση μας έκανε να αναλογιστούμε αυτή την πικρή (για το καθολικότερο ΚΘΒΕ) στιγμή της αποχώρησης του Ρήγου από τα ηνία του Χοροθεάτρου και την καθολικότερη προσφορά του στη Συμπρωτεύουσα. Γιατί ο Ρήγος δημιούργησε ένα μεγάλο κοινό όχι μόνο για τις δικές του προτάσεις αλλά για κάθε χοροδρώμενο. Το διαπίστωσα πέρυσι τον Σεπτέμβριο στον Διεθνή Μήνα Χορού (στο πλαίσιο των «Δημητρίων») που διοργανώνει με τόση επιτυχία η Δ. Κορωναίου και που και αυτός κινδυνεύει. Το κοινό της μεγαλούπολης αγάπησε και στήριξε τον χορό. Τι θα γίνει από εδώ και πέρα, ο χρόνος θα το δείξει.